Sobota, 4 stycznia 2025 roku, przyniesie jedno z najbardziej efektownych zjawisk astronomicznych początku roku – zakrycie Saturna przez Księżyc. To połączenie koniunkcji i okultacji będzie widoczne na wieczornym niebie w całej Polsce. Dwa obiekty Układu Słonecznego stworzą malowniczy duet, który na ponad godzinę przeistoczy się w spektakl zakrycia i odkrycia planety.
Jak i kiedy obserwować zakrycie?
Zjawisko rozpocznie się wieczorem, około godziny 18:38, gdy Saturn zniknie za ciemną stroną tarczy Księżyca. Planeta pozostanie ukryta przez ponad godzinę, by ponownie pojawić się około 19:40 obok jasnej, oświetlonej części Księżyca. Oba obiekty będą znajdować się na wysokości około 14 stopni nad południowo-zachodnim horyzontem, co oznacza, że obserwacja będzie wymagała miejsca z otwartym widokiem w tym kierunku.
Najlepiej zacząć obserwacje kilkanaście minut przed zakryciem, aby uchwycić moment, gdy Saturn zacznie chować się za nieoświetloną częścią tarczy Księżyca. Po odkryciu, które nastąpi ponad godzinę później, planeta wyłoni się w towarzystwie jasnej części Księżyca.
Jak przygotować się do obserwacji?
Gołym okiem: Zakrycie można zobaczyć bez żadnego sprzętu. Saturn będzie wyglądał jak jasny punkt, który stopniowo zniknie za tarczą Księżyca. Jego ponowne pojawienie się przy oświetlonej części Księżyca również będzie widoczne bez większego wysiłku.
Lornetka: Z pomocą lornetki zjawisko nabierze dodatkowych szczegółów. Ujrzymy wyraźną strukturę oświetlonej części Księżyca oraz subtelne światło popielate na jego nieoświetlonej stronie. Saturn pozostanie jasnym punktem, ale momenty zakrycia i odkrycia będą bardziej dramatyczne.
Teleskop: Teleskop to narzędzie dla najbardziej wymagających obserwatorów. Przy dużym powiększeniu zobaczymy szczegóły pierścieni Saturna, które znikną za tarczą Księżyca, oraz dokładnie uchwycimy krawędź jego oświetlonej powierzchni. Dla astrofotografów to okazja na wyjątkowe zdjęcia.
Ciekawostka – co sprawia, że to zjawisko jest wyjątkowe?
Zakrycie Saturna przez Księżyc to nie tylko okazja do podziwiania kosmosu, ale także moment, który łączy dwa fascynujące zjawiska: koniunkcję, czyli bliskie spotkanie na niebie, oraz okultację, gdy jeden obiekt zasłania drugi. Dodatkowo, faza Księżyca wynosząca 25% sprawi, że widoczne będzie światło popielate, co nada zjawisku jeszcze więcej uroku.
To także unikatowe widowisko, ponieważ zakrycia planet przez Księżyc zdarzają się stosunkowo rzadko, a ich widoczność zależy od miejsca obserwacji na Ziemi. Dziś wieczorem mamy więc wyjątkową szansę na podziwianie tego spektaklu na naszych szerokościach geograficznych.
